Bordspellen anno nu: Een hobby in opkomst

Praktisch iedereen heeft wel een aantal bordspellen in zijn leven gespeeld. En bij de meeste mensen ligt er ergens in de kast wel een stapel spellen met namen als Monopoly, Mens Erger je niet, Risk, Scrabble en Stratego. Deze spellen bestaan al decennia, maar in de afgelopen twintig jaar zijn er veel leuke nieuwe spellen uitgegeven. Dat er naast de algemeen bekende spellen nog veel meer minder bekende spellen bestaand is in feite al lang het geval. Daarom is de naam 'modern bordspel' ook niet helemaal correct. Het grote publiek leert deze moderne spellen echter pas sinds de afgelopen jaren kennen. Een belangrijke reden daarvoor is dat er meer van deze spellen in de gangbare speelgoedzaken te koop liggen. Daarnaast is het hele idee van bordspellen natuurlijk dat je ze met familie en/of vrienden speelt, dus ook op die manier raken steeds meer mensen ermee bekend.

Designer games

Een opvallend detail aan deze moderne bordspellen is dat de naam van de ontwerper meestal op de voorkant van de doos te vinden is. Om die reden worden deze spellen ook wel 'Designer Games' genoemd. Als je goed naar deze spellen kijkt, kun je soms ook verbanden zien tussen de spellen van dezelfde auteurs. Een aantal bekende namen in de bordspelwereld zijn:

Klaus Teuber (Kolonisten van Catan)
Alan R. Moon (Ticket To Ride)
Wolfgang Kramer (El Grande)
Reiner Knizia (Lost Cities),
Klaus-Jürgen Wrede (Carcassonne)
Uwe Rosenberg (Boonanza)

Bordspellen zijn erg populair in Duitsland en er zijn relatief veel auteurs en uitgevers in Duitsland te vinden. Het is onduidelijk in hoeverre dat oorzaak en gevolg is. Hoe dan ook, er komen nog steeds veel nieuwe spellen uit Duitsland en als een bepaald spel niet in Nederland is uitgegeven dan is een Duitstalig spel vaak wel beschikbaar. En omdat in veel spellen tekst geen rol speelt, hoeft een Duits exemplaar geen probleem te zijn.

Oplage

Van veel van deze bordspellen wordt één serie geproduceerd. Bijvoorbeeld 5.000 of 10.000 stuks. Als het spel succesvol genoeg is, worden er later nog meer geproduceerd. Maar vooral als een spel nog niet eerder is verschenen, blijft het een risico voor een uitgever teveel spellen te produceren. De spellen die bij de gemiddelde speelgoedzaak liggen zijn dat stadium voorbij en blijven meestal wel leverbaar. Te denken valt aan Carcassonne, Boonanza, Kolonisten van Catan, Party & Co, Ticket To Ride en Koehandel. Maar er zijn ook legio spellen waar dus maar één oplage van verschijnt, zodat deze spellen na verloop van tijd niet meer verkrijgbaar zijn.

Complexiteit

De complexiteit van de diverse bordspellen loopt sterk uiteen. Er zijn diep strategische of tactische spellen, maar ook eenvoudige spellen beschikbaar. Over het algemeen duurt een moeilijker spel ook langer. Sommige spellen kunnen vele uren duren. Ook het aantal regels en de complexiteit ervan varieert sterk. Op de meeste dozen van een spel staat vermeld hoe lang een spel duurt en hoe complex het is. De complexiteit wordt ook vaak inzichtelijk gemaakt door de mate waarin geluk, strategie en tactiek een rol spelen op de doos weer te geven.

Speltypes

Er zijn vele verschillende spel elementen te onderscheiden in de moderne bordspellen. Een kleine greep:

Ruilhandel.
Sets verzamelen.
Bieden/Veilen.
Dobbelen.
Geheime opdrachten.

De meeste spellen gebruiken een combinatie van dit soort elementen. In Ticket To Ride moeten kaarten sets verzameld worden, om bepaalde routes op het bord in te kunnen nemen, maar zijn er ook geheime bestemmingskaarten die de speler proberen te voltooien. In de Kolonisten van Catan wordt er onder andere gedobbeld en grondstoffen geruild. In Chinatown wordt veel onderhandeld, maar moeten er ook sets verzameld worden.

Thema

Bij de meeste moderne bordspellen is er sprake van een bepaald thema. Dit is de setting waarin het spel zich afspeelt. Het thema geeft een bepaald gevoel en context aan het spel. Te denken valt aan een bepaald tijdperk, locatie, of bijvoorbeeld een bepaald onderwerp. In Ticket To Ride wordt een spoorwegnetwerk aangelegd op een bepaalde kaart (Amerika, Europa, Azie, enzv). Zo zijn er spellen met onderwerpen als middeleeuwen, zeevaart, science-fiction, ontdekkingsreizen, Fantasy, enzovoort. Over het algemeen is het positief wanneer een thema goed bij het spelverloop past. In het geval van Ticket To Ride is dat het geval. Maar er zijn ook veel spellen waar het onderwerp niet direct aansluit bij het spel zelf. Dit wordt wel een 'opgeplakt thema' genoemd. Daarmee wordt bedoeld dat het spel net zo goed een ander thema had kunnen hebben, zonder dat het spel er echt anders van wordt. De ene speler vindt de integratie van een thema belangrijker dan de ander, dus dit is ook een persoonlijke kwestie.

Party games

De exacte definitie van een party game is lastig te geven. Ook op dit punt zijn de meningen verdeeld. Over het algemeen geldt dat party games met grotere groepen gespeeld kan worden. Dan moet je denken aan zes spelers of meer. Daarbij duren de spellen meestal niet zo lang. Bij dit soort spellen ligt de nadruk meer op het samen een leuke tijd hebben, dan het proberen te winnen. Niet zelden speelt geluk een grote rol, of de onvoorspelbaarheid van medespelers. Goede voorbeelden van dit soort spellen zijn:

30 Seconds,
Dixit,
Party & Co.

Waar koop ik een bordspel

Bordspellen zijn onder andere te koop bij speelgoedzaken, zoals Intertoys en Bart Smit. De selectie bij deze winkels is beperkt, maar er liggen tegenwoordig al een heel aantal leuke moderne bordspellen. Zo zijn Boonanza, Carcassonne en De Kolonisten van Catan meestal wel te vinden.

Speciaalzaak

Voor een veel groter assortiment moet je op zoek naar een echte speciaalzaak. In de grotere steden is er meestal wel eentje te vinden. Het leuke aan zo'n zaak is dat er over het algemeen ook personeel werkt dat verstand heeft van de spellen en goed kunnen adviseren bij de aanschaf van een bordspel. In sommige winkels is het zelfs mogelijk een spel te spelen of speluitleg te krijgen.

Via internet

Uiteraard zijn bordspellen ook via internet te bestellen bij één van de vele online bordspelwinkels. Zoals meestal met internetwinkels is het assortiment groot en zijn de prijzen vaak lager dan in een echte winkel. Een nadeel is dat er meestal verzendkosten gerekend worden. En omdat de meeste spellen als pakket moet worden verzonden, kan daardoor de totaalprijs weleens hoger uitvallen dan in een gewone winkel. Het is dan ook aan te raden meerdere spellen in één keer te bestellen. Veel webshops laten de verzendkosten vervallen vanaf een bepaald bestelbedrag.

Tweedehands

Ook tweedehands zijn er veel spellen te koop. De meeste van deze moderne bordspellen worden niet door kleine kinderen gespeeld, waardoor ook een tweedehands exemplaar vaak nog in uitstekende conditie verkeerd. De tweedehands markt is soms de enige manier om nog een bepaald spel te bemachtigen, wanneer het spel uitverkocht is. Helaas zit je ook in dit geval meestal aan verzendkosten vast of je moet in de buurt wonen.

Op de spellenbeurs

Een laatste optie is om naar een spellenbeurs te gaan. Op spellenbeurzen kunnen spellen soms tegen een lagere prijs aangeschaft worden. Op beurzen worden regelmatig restpartijen of tweedehands exemplaren verkocht. Daarnaast is een beurs natuurlijk bij uitstek geschikt om nieuwe spellen te bekijken en eventueel meteen aan te schaffen.

Wat te kopen?

Naast de vraag waar spellen te kopen, is een belangrijkere vraag natuurlijk welk spel te kopen. Helaas kun je op basis van de doos van een spel niet zonder meer bepalen of het een spel leuk is, of dat het bij jouw smaak past. Als je naar een echte spellenzaak gaat, dan kun je de verkoper om advies vragen. Maar op internet is ook erg veel informatie te vinden. Er zijn veel websites waar reviews van spellen op staan. Vooral als je met Engels uit de voeten kunt is er veel informatie te vinden. In deze reviews krijg je een beeld van wat er in het spel zit, hoe het ongeveer werkt en wat de sterke en zwakke kanten van het spel zijn. Naast geschreven reviews worden er tegenwoordig ook veel video reviews op youtube en andere sites geplaatst. Deze videoreviews geven een goed beeld van het speelmateriaal en meestal wordt het spel ook uitgelegd. Het blijft bij iedere review zaak om voor jezelf te bepalen of de genoemde voor- en nadelen aansluiten bij jouw eigen voorkeuren.

Interessante websites

Hieronder een lijst van websites die interessant zijn om te bekijken, wanneer je meer wilt weten over bepaalde bordspellen:

BoardGameGeek

Een Engelstalige website boordevol informatie over bordspellen. Praktisch elk uitgegeven bordspel is te vinden. Daarnaast is er per spel een pagina met speelinformatie, foto's, spelregels, regelvarianten, reviews, een forum, links naar online video's, enzovoort.

The Dice Tower

De Dice Tower is een bordspelnetwerk wat bestaat uit een website waar alles te vinden is. Het meest interessante aan de Dice Tower zijn de vele video reviews die gepost worden. Iedere week verschijnen er meerdere nieuwe video's.

Bordspelmania

Nederlandstalige website met veel bordspelinformatie. Per spel is een pagina, waar ieder lid een paar regels tekst kan achterlaten met een menig of opmerking over het spel. Dit geeft heel snel een eerste beeld van een spel.